Opowieści z Przygranicza

„Czasem sny prowadzą ludzi w dziwne miejsca. W ogóle mózg jest rzeczą mało zrozumiałą: nigdy człowiek nie wie, w jakiej grze zaproponuje udział. Wystarczy stracić kontrolę, a już z podświadomości zaczynają wypełzać zapomniane krzywdy, a ze zwyczajnych, nieznaczących faktów, układają się obrazy pełne surrealistycznych elementów. (…) Dookoła rozpościerała się martwa śnieżna pustynia.” (s. 500). 

Przygranicze. Tajemnicze miejsce gdzie trafia się nagle w niewytłumaczalny sposób, jakby przekraczało sie niewidzialną bramę do innego wymiaru. Człowiek musi porzucić swoje dawne życie i dostosować się do warunków nowej rzeczywistości, bardzo nieprzychylnej i wrogiej rzeczywistości. Aby przeżyć trzeba przywyknąć do ekstremalnie zimowych warunków, przeszywającego mrozu, śniegu i bieli ogarniającej wszystko aż po horyzont. Przygranicze wyzuwa ludzi z uczuć, marzeń, każdy kieruje się jedną zasadą – przeżyć za wszelką cenę.

Przygranicze to cykl stworzony przez rosyjskiego pisarza z wykształcenia ekonomisty- Pawła Kornewa. Pierwsza powieść osadzona w tym specyficznym świecie to „Sopel”. Książka ukazała się w serii „Fabryczna Zona” wydawnictwa Fabryka Słów, zaliczając się w ten sposób do opowieści o  charakterze postapokaliptycznym.

 Czytelnik, podobnie jak mieszkańcy Przygranicza, trafia tutaj nagle, powoli poznając reguły i fundamenty tej mrocznej i mroźniej rzeczywistości. Naszym przewodnikiem staje się tytułowy Sopel, dla przyjaciół Śliski, należący do Patrolu. Poznajemy jego postać i formację zwiadowczą podczas polowania na wilki, w który ginie jeden z towarzyszy. Po drodze grupa napotyka również na zombie również wrogo usposobionych do Patrolu. Sopel wraz z pozostałymi wojownikami zmierza do Fortu, czyli miejsca pełniącego rolę bezpiecznego, dobrze chronionego i odseparowanego miasteczka. Narrator czyli Sopel nie jest człowiekiem łagodnym, wręcz często wybiera drogę fizycznej argumentacji. Kiedy jednak po raz kolejny zostaje zaatakowany przez nieznanych osobników, próbujących go zabić, uświadamia sobie, że komuś bardzo zależy na jego śmierci. Jakby mało problemów spoczywało na barkach Sopla, to jeszcze będzie musiał wyruszyć w drogę po niebezpiecznych obszarach Przygranicza.  

Narracja Sopla jest bardzo szczegółowa, dzięki czemu czytelnik ma okazję zapoznać się z systemem, hierarchią i prawami Przygranicza. Przeszłość głównego bohatera jest szczątkowa, najważniejsze jest to, co dzieje się teraz. Akcja jest bardzo spowolniona z powodu licznych opisów miejsc odwiedzanych przez Śliskiego. Wymienia on broń, kompletuje artefakty, amulety, leczy rany – co przypomina działania postaci w grach RPG. Sopel to taki rosyjski Mad Max, który najlepiej czuje się w swoim towarzystwie, nie przejawia empatii, jest szorstki i brutalny, a jak trzeba, potrafi przyłożyć. 

Świat Przygranicza jest równie bezwzględny, wypełniony magią, bestiami, atmosferą grozy i nieustannego napięcia. Bez odpowiedniej broni, zachowania zimnej krwi i stalowych nerwów lepiej nie wypuszczać się poza mury miasta. Konstrukcja tego powieściowego świata jest solidnie zilustrowana przez narratora, który stopniowo wtajemnicza odbiorcę w strukturę Fortu, powiązania, politykę i role jakie pełnią ludzie w danej grupie. Trudno określić czy Przygranicze to postapokaliptyczna Rosja czy jakiś inny równorzędny wymiar. Autorowi udało się jednak stworzyć taką przestrzeń, która podważa w bohaterach ich człowieczeństwo, podsyca przemoc, nieufność, wrogość, życie toczy się wokół interesów, handlu i zaspakajania fizjologicznych potrzeb. Jest to dość pesymistyczna wizja świata, wręcz prymitywna. Najciekawszym elementem powieści okazuje się być główny bohater, jego tajemniczość, ale i zaradność, inteligencja. Cechy te sprawiają, że jest intrygującym przewodnikiem i obserwatorem. 

Fabuła powieści „Sopel” zdaje się gubić w rozmiarach opisywanego świata Przygranicza, który niejako staje się samoistnym bohaterem. Paweł Kornew zalewa czytelnika informacjami, układając i budując powoli fundamenty mroźnych przestrzeni. Trzeba być cierpliwym odbiorcą, wyobrażając sobie każdy krok głównego bohatera, budzącego raczej ambiwalentne uczucia. „Sopel” w tłumaczeniu Rafała Dębskiego to wymagająca lektura, drobiazgowa, przemyślana przez autora. Narracja pierwszoosobowa ma za zadanie przybliżyć nieznany i na pierwszy rzut oka chaotyczny świat. Przygranicze zdaje się jeszcze wiele ukrywać przed nowicjuszami, dlatego chętnie tu powrócę podczas lektury kolejnych części przygód Sopla, licząc na wyjaśnienie niektórych sekretów i zaspokojenie własnej ciekawości.

  Dziękuję portalowi Sztukater za egzemplarz książki.