czwartek, 24 marca 2016

Miłość od przemocy dzieli jeden krok



Współczesny Wrocław, pełen mrocznych zaułków, starych kamienic, kipiący od ludzkich tajemnic. Miasto o wielu twarzach, sycące ludzkie demony, uzależniające, idealna przestrzeń do tkania gęstych opowieści zabarwionych kryminalnymi wątkami. Nadia Szagdaj, specjalista od kryminałów retro, tym razem zabiera czytelnika do swojego miasta rodzinnego, w którym do życia budzą się koszmary, tkwiące głęboko w człowieku.  „Love” nie jest zwykłym kryminałem, powieść porusza wiele aspektów moralnych, społecznych i psychologicznych.  Z jednej strony tytuł prowadzi nas w stronę wątków miłosnych, ale tak naprawdę autorka pokazuje ludzi jej pozbawionych, szukających substytutu, mylących miłość z gwałtownym i nieobliczalnym  poszukiwaniem akceptacji, zaufania.


Ineza Fischer,  nie spełnia się w zawodzie dziennikarza, który dla niej okazuje się być pisaniem artykułów o celebrytach do różnych gazet, poszukiwaniem na siłę szokujących tematów. Czarę goryczy zawodowej przepełnia również ukazanie się najnowszej książki jednej z "gwiazdeczek" show biznesu, którą dziennikarka zgodziła się napisać bez możliwości ujawnienia własnego nazwiska. Zostaje więc autorem-widmo. Jej marzenia o zostaniu prawdziwym dziennikarzem śledczym zderzają się z szarą rzeczywistością:

Zawód dziennikarza miał być jak najlepszy kochanek - pasjonujący   i pełen niespodzianek, ale i stateczny, kiedy trzeba, dający szczęście i przynoszący pieniądze. Tymczasem okazał się zdradziecki i niepewny, w dodatku nudnawy, szczególnie w tej branży, do której trafiła zupełnym przypadkiem.” (s.9)

Krótkotrwały pobyt w Londynie u siostry, będącej terapeutką, również nie nastraja Iny optymistycznie do jej przyszłości. Przypadkiem trafia jednak na ogłoszenie zaginięcia dawnej, niezbyt lubianej koleżanki z liceum, Agnieszki. Kierując się swoim dziennikarskim przeczuciem, postanawia podjąć się tematu, który ma przynieść upragniony sukces. Kobieta nie zdaje sobie sprawy jak bardzo pochłonie ją śledztwo, liczne rozmowy z byłymi, szkolnymi znajomymi i poszukiwania choćby najmniejszego tropu, który mógłby naprowadzić ją na ślad zaginionej. Udaje się jej nawiązać współpracę z jednym z policjantów, zajmujących się sprawą Agnieszki. Olaf, doświadczony, pięćdziesięcioletni policjant wydaje się nie tylko świetnym źródłem informacji ale i fascynującym mężczyzną, co dziennikarka postanawia wykorzystać. Znajomi Agnieszki oraz jej rodzina z niechęcią opowiadają o zaginionej, wydaje się, że wszystkim jest na rękę jej zniknięcie. Ina odkrywa wiele osobistych tajemnic i dramatów, widzi ludzi upodlonych, zepsutych, zagubionych. Każdy z nich wydaje się być podejrzanym, każdy mógłby mieć motyw aby pozbyć się kobiety, nawet rodzina. Kim tak naprawdę była Agnieszka? Kto stoi za jej zaginięciem? Czy Ina może ufać swoim rozmówcom? I co wspólnego ma miłość i przemoc?

Nadia Szagdaj wplata w kryminalną fabułę wiele aktualnych problemów społecznych, choćby znęcanie się fizyczne mężczyzny nad kobietą, syndrom ofiary, która zawsze potrafi przebaczyć swojemu oprawcy. W takim trującym związku jest przyjaciółka Iny – Alicja, która nie widzi jak bardzo brutalny jest jej partner i ojciec jej dzieci. Podobnie Ina, rozwódka, pozostawiona z długami byłego męża, szuka miłości, a wdaje się w bardzo destrukcyjny romans. Kobiece bohaterki w powieści „Love” cierpią na syndrom braku miłości, braku akceptacji, samotności, która najczęściej objawia się w kolejnym kieliszku wódki. Zarówno dawni znajomi jak i pacjenci zaginionej są poranieni, cierpią ze względu na własne ambicje, egoizm czy hedonizm. Pozorna miłość zamienia się najczęściej w brutalną przemoc.

Bohaterowie „Love”  budują swoje życie na piasku, który szybko usuwa się im spod nóg. Szkoda, że autorka bardziej nie skupia się psychologicznych motywacjach postaci. Ufność ludzi wobec Iny też jest zastanawiająca – każdy chętnie się jej zwierza, zdradzając swoje najskrytsze sekrety. Być może wzbudza ona u rozmówców zaufanie i otwartość. Całe śledztwo w pewnym momencie ją przerasta, ale nie poddaje się. Ina to bohaterka, która wzbudza wiele skrajnych emocji, od zaciekawienia, poprzez irytację po zrozumienie. Inną postacią jest policjant Olaf Bieniek, mroczny, szorstki, małomówny, całkowicie pochłonięty swoją pracą, pociąga dziennikarkę swoją stanowczością. 

Autorka nie oszczędza czytelnikom ostrego napięcia, zaskakującego zakończenia, szybkiego przewracania kartek, szczególnie tych kilkunastu ostatnich. Wątek Iny może mieć swoją kontynuację, a nawet byłoby wskazane gdyby autorka pokusiła się o napisanie dalszych losów ambitnej dziennikarki.

Zagadkowa okładka, ciemna kolorystyka przełamana jasnym napisem, z ogromnym różowym O,  również znajduje swoje odzwierciedlenie w powieści, co wydaje mi się być bardzo ciekawym zabiegiem, wręcz grą z czytelnikiem, który dopiero po lekturze odkrywa znaczenie okładki. „Love” Nadii Szagdaj zaskoczy zarówno fanów kryminałów z lekkim wątkiem miłosnym, który tak naprawdę staje się mrocznym elementem układanki, jak i miłośników Wrocławia. Topografia miasta, w której pełno ciemnych zaułków, niepokojących peryferii, ale i charakterystycznych punktów architektonicznych Wrocławia, czyni przestrzeń bardzo realistyczną. Kroczymy tuż za Iną, błądzimy, obserwujemy miasto z jej okna, zapuszczamy się tam, gdzie z reguły nie powinniśmy.  Czujemy niebezpieczeństwo, ale nie potrafimy go  dokładnie zlokalizować, bo jest rozbite na wiele fragmentów, drzemiąc w głowach ludzi. Autorka pokazuje nam wiele barw miłości, które najczęściej przybierają ciemne tonacje. W „Love  dostrzegamy tak naprawdę wiele demonów człowieka XXI wieku, mieszkańca dużej metropolii, przeżywającego kryzys tożsamości, wypalonego, zachłannego, doświadczającego kolejnych związków, jednorazowych, szybkich, bez zaangażowania, wyłącznie dla własnego hedonizmu. Ina to po części obraz współczesnej kobiety, sfrustrowanej, niespełnionej zawodowo i prywatnie, zbyt ufnej. Nie jest ona superbohaterką, wiele razy popełnia błędy, nie reaguje stanowczo np. na kolejne pobicie przyjaciółki. Jej determinacja w poszukiwaniach jest zaskakująca.

„Love” Nadii Szagdaj wyd. Bukowy Las to książka o mrocznych stronach ludzkich emocji, to także opowieść o nas samych, o naszych znajomych, o cząstce słabości i bezradności , tkwiącej w każdym z nas. Pomimo tych ciemnych kolorów ludzkiej duszy, pojawia się tez jasny przekaz – że warto walczyć, bo Ina, pomimo wszystko nie poddaje się, chociaż ona również staje się ofiarą, a jak sama stwierdza – najgorsze blizny pozostają w psychice, ich nie da się zamaskować czy usunąć, z nimi po prostu trzeba nauczyć się żyć.

            Składam serdeczne podziękowania za egzemplarz książki wydawnictwu BUKOWY LAS.



*Cytaty pochodzą z książki: N. Szagdaj, Love, wyd. Bukowy Las, Wrocław 2016.